मुंबई / कृषी वार्ता न्यूज: शेती हा भारताच्या अर्थव्यवस्थेचा कणा आहे, पण हवामानातील अनिश्चितता, अवकाळी पाऊस, गारपीट, अतिवृष्टी आणि बदलत्या तापमानामुळे शेतकऱ्यांना मोठ्या आव्हानांचा सामना करावा लागतो. यामुळे पिकांचे नुकसान होते, खर्च वाढतो आणि शेतकऱ्यांचा नफा कमी होतो. ही सर्व आव्हाने लक्षात घेऊन केंद्र सरकारने ‘शेतकरी ओळख क्रमांक’ (Farmer ID Scheme) ही योजना सुरू केली आहे. ही योजना शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत फायदेशीर ठरणार आहे. या ओळख क्रमांकाद्वारे शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतात थेट हवामानाची अचूक माहिती मोफत मिळणार आहे, ज्यामुळे त्यांना पेरणी, खत व्यवस्थापन, फवारणी आणि कापणी यांसारख्या कामांसाठी योग्य वेळ निवडता येईल.
सध्या देशभरात ६.५ कोटींहून अधिक शेतकऱ्यांचे डिजिटल शेतकरी ओळख क्रमांक तयार झाले आहेत. या ओळख क्रमांकात शेतकऱ्याचे नाव, आधार क्रमांक, मोबाईल क्रमांक, जमिनीची मालकी, पिकांची माहिती, शेतीचे क्षेत्र, जिल्हा, तालुका, गाव आणि शिवाराचे नाव यासारख्या महत्त्वपूर्ण माहितीचा समावेश आहे. या माहितीच्या आधारे हवामान खाते गावनिहाय हवामान अंदाज तयार करते आणि ही माहिती थेट शेतकऱ्यांच्या मोबाईलवर स्थानिक भाषेत पाठवली जाते. यामध्ये पुढील काही दिवसांचा पाऊस, तापमान, आर्द्रता, वाऱ्याचा वेग आणि विजेची शक्यता यासारख्या बाबींचा समावेश असतो.
या सुविधेमुळे शेतकऱ्यांना अनेक फायदे मिळणार आहेत. उदाहरणार्थ, जर पाऊस येण्याची शक्यता असेल, तर शेतकरी सिंचन थांबवू शकतो. वाऱ्याचा वेग जास्त असेल किंवा पाऊस येणार असेल, तर फवारणी टाळता येते. यामुळे रासायनिक फवारणीचा खर्च कमी होतो आणि वेळेची बचत होते. शिवाय, शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी आणि देखभालीसाठी योग्य नियोजन करता येते. या सुविधेमुळे निसर्गाच्या अनिश्चिततेवर मात करणे शक्य होईल.
शेतकरी ओळख क्रमांकाचा उपयोग केवळ हवामान माहितीपुरता मर्यादित राहणार नाही. भविष्यात याचा वापर सरकारी योजना, पीक विमा, खत आणि बियाण्यांचे अनुदान, डिजिटल कृषी बाजार, ऑनलाईन प्रशिक्षण, कृषी कर्ज आणि शासकीय परिपत्रकांचे अपडेट्स यासाठी होणार आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना सरकारी सुविधा अधिक पारदर्शकपणे आणि तातडीने मिळतील. केंद्र सरकारच्या डिजिटल कृषी मिशनअंतर्गत ही योजना राबवली जात आहे, ज्यामुळे शेती क्षेत्रात डिजिटल परिवर्तनाला चालना मिळेल.
Solar Pump Yojana: ऑनलाइन अर्ज करा आणि सौर फवारणी पंपावर मिळवा मोठं अनुदान; जाणून घ्या प्रक्रिया
शेतकऱ्यांनी आपला शेतकरी ओळख क्रमांक AgriStack किंवा Kisan Suvidha या अधिकृत अ‍ॅप्सद्वारे आपल्या मोबाईलशी लिंक करणे आवश्यक आहे. ज्या शेतकऱ्यांनी अद्याप नोंदणी केलेली नाही, त्यांनी जवळच्या सामान्य सेवा केंद्रावर (CSC) किंवा कृषी सहायकाच्या मदतीने नोंदणी करावी. कारण भविष्यातील सर्व शासकीय योजना आणि लाभ याच ओळख क्रमांकावर आधारित असतील. ही नोंदणी पूर्णपणे मोफत आहे आणि यासाठी आधार क्रमांक, जमिनीची कागदपत्रे आणि पिकांची माहिती आवश्यक आहे.
ही योजना शेतकऱ्यांचे जीवन सुसह्य करेल आणि शेती क्षेत्राला आधुनिक तंत्रज्ञानाशी जोडेल. शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेऊन आपली शेती अधिक सक्षम आणि नफ्याची बनवावी.
