मुंबई / कृषी वार्ता न्यूज: महाराष्ट्र सरकारने महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी २८ जून २०२४ रोजी सुरू केलेली मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना (Ladki Bahin Yojana) आता आपल्या पहिल्या वर्षपूर्तीला पोहोचली आहे. या योजनेंतर्गत २१ ते ६५ वयोगटातील पात्र महिलांना दरमहा १,५०० रुपये थेट त्यांच्या आधार-लिंक्ड बँक खात्यात जमा होतात. गेल्या वर्षभरात या योजनेने लाखो महिलांच्या आयुष्यात सकारात्मक बदल घडवले आहेत. या योजनेचा लाभ घेणाऱ्या महिलांनी आपल्या मुलांचे शिक्षण, घरखर्च, आरोग्यसेवा आणि छोटे-मोठे व्यवसाय यासाठी या रकमेचा उपयोग केला आहे.
Ladki Bahin Yojana: योजनेचा यशस्वी प्रवास
जुलै २०२४ पासून प्रत्यक्ष राबवण्यात आलेल्या या योजने अंतर्गत आतापर्यंत ११ हप्त्यांमध्ये प्रत्येकी १,५०० रुपये असे एकूण १६,५०० रुपये पात्र महिलांच्या खात्यात जमा झाले आहेत. ही रक्कम अनेकांसाठी आधार ठरली आहे. काही महिलांनी आपले थांबलेले शिक्षण पूर्ण केले, तर काहींनी शिलाई मशीन, किराणा दुकान किंवा ब्युटी पार्लरसारखे छोटे व्यवसाय सुरू केले. विशेषतः ग्रामीण भागातील महिलांनी बचत गट स्थापन करून एकत्रितपणे आर्थिक प्रगतीचा मार्ग निवडला आहे. या योजनेच्या यशामागे महिला व बालविकास विभाग, अंगणवाडी सेविका आणि स्थानिक कर्मचाऱ्यांचे मोलाचे योगदान आहे.
जून-जुलै हप्त्याबाबत उत्सुकता
सध्या राज्यातील लाखो महिलांच्या नजरा जून २०२५ च्या १२व्या हप्त्याकडे लागल्या आहेत. मे महिन्याचा हप्ता जूनच्या सुरुवातीला जमा झाला होता, परंतु जूनचा हप्ता अद्याप जमा झालेला नाही. जुलै महिना जवळ येत असताना, जून आणि जुलैचे हप्ते एकत्र जमा होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. यापूर्वीही जुलै आणि ऑगस्ट २०२४ चे हप्ते एकत्र जमा झाले होते, त्यामुळे अशी शक्यता नाकारता येत नाही. तथापि, यासंदर्भात सरकारकडून अद्याप कोणतीही अधिकृत घोषणा झालेली नाही, ज्यामुळे लाभार्थ्यांमध्ये संभ्रम आहे.
महिला व बालविकास मंत्री अदिती तटकरे यांनी योजनेला एक वर्ष पूर्ण झाल्याबद्दल सोशल मीडियावर पोस्ट केली आहे, परंतु हप्त्याच्या वितरणाबाबत स्पष्ट माहिती दिलेली नाही. उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनीही ही योजना बंद होणार नाही आणि ती आणखी सुधारली जाईल, असे आश्वासन दिले आहे.
योजनेचा सामाजिक प्रभाव
ही योजना केवळ आर्थिक मदतपुरती मर्यादित नाही, तर ती सामाजिक परिवर्तनाचा एक भाग बनली आहे. अनेक महिलांनी या रकमेचा उपयोग आपल्या मुलांच्या शिक्षणासाठी, आरोग्यासाठी किंवा बचतीसाठी केला आहे. उदाहरणार्थ, सोलापूरमधील एका गृहिणीने सांगितले की, या योजनेच्या पैशांमुळे ती आपल्या मुलीच्या शालेय शुल्कासाठी बचत करू शकली. गावांमध्ये बचत गटांच्या माध्यमातून महिलांनी एकत्र येऊन आर्थिक स्वावलंबनाचा नवा मार्ग तयार केला आहे. उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी नांदेड येथील एका कार्यक्रमात सांगितले की, या योजनेच्या लाभार्थ्यांना ४०,००० रुपयांपर्यंतचे बँक कर्ज उपलब्ध करून दिले जाईल, ज्यामुळे महिला छोटे व्यवसाय सुरू करू शकतील.
पात्रता आणि अर्ज प्रक्रिया
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी महिलांचे वय २१ ते ६५ वर्षे असावे, त्या महाराष्ट्राच्या रहिवासी असाव्यात आणि त्यांच्या कुटुंबाचे एकूण वार्षिक उत्पन्न २.५ लाख रुपयांपेक्षा कमी असावे. अर्ज ऑनलाइन पोर्टल, नारीशक्ती दूत ॲप किंवा अंगणवाडी केंद्र, सेतू सुविधा केंद्र येथे करता येतो. आतापर्यंत २.५ कोटींहून अधिक महिलांनी या योजनेचा लाभ घेतला आहे, तर १ ऑक्टोबर २०२४ पर्यंत १,१२,७०,२६१ अर्ज प्राप्त झाले, त्यापैकी १,०६,६९,१३९ अर्ज मंजूर झाले आहेत.
भविष्यातील शक्यता
महायुती सरकारने २०२४ च्या विधानसभा निवडणुकीत या योजनेची रक्कम १,५०० वरून २,१०० रुपये करण्याचे आश्वासन दिले होते. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी हे आश्वासन पूर्ण करण्याचे संकेत दिले आहेत, परंतु याबाबतचा अंतिम निर्णय २०२५ च्या अर्थसंकल्पानंतर अपेक्षित आहे. तसेच, सरकार योजनेचा लाभ अधिक महिलांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी प्रयत्नशील आहे. जर तुमचा अर्ज मंजूर झाला असेल, तर हप्ता लवकरच तुमच्या आधार-लिंक्ड बँक खात्यात जमा होईल. जर पैसे जमा झाले नाहीत, तर तुमच्या बँक खात्याची डीबीटी सुविधा सक्रिय आहे की नाही, हे तपासा.
जून-जुलै हप्त्याबाबत अपडेट
सध्या जून २०२५ चा हप्ता २० ते २५ जून दरम्यान जमा होण्याची शक्यता आहे, परंतु काही अहवालांनुसार, जून आणि जुलैचे हप्ते एकत्र जुलैमध्ये जमा होण्याची शक्यता आहे. लाभार्थ्यांना हप्ता जमा झाल्यावर बँकेकडून एसएमएसद्वारे माहिती मिळेल. जर तुम्हाला मे किंवा त्यापूर्वीच्या हप्त्यांचे पैसे मिळाले नसतील, तर मे आणि जूनचे हप्ते एकत्र (३,००० रुपये) किंवा मार्च, एप्रिल, मे चे हप्ते बाकी असल्यास ४,५०० रुपये एकत्र जमा होऊ शकतात.
योजनेचे भविष्य
मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना ही महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी एक मैलाचा दगड ठरली आहे. ही योजना बंद होणार नाही, याची खात्री सरकारने दिली आहे. येत्या काळात योजनेची व्याप्ती वाढवून अधिक महिलांना लाभ मिळवून देण्याचा सरकारचा मानस आहे. ही योजना केवळ आर्थिक मदत नाही, तर महिलांच्या आत्मविश्वासाला बळ देणारी आणि त्यांच्या स्वप्नांना पंख देणारी ठरली आहे.
लाभार्थ्यांनी अधिकृत घोषणेसाठी सरकारच्या संकेतस्थळ किंवा महिला व बालविकास विभागाच्या संपर्कात राहावे. जून आणि जुलैच्या हप्त्यांबाबत लवकरच स्पष्टता येईल, अशी अपेक्षा आहे. ही योजना आज महाराष्ट्रातील महिलांसाठी एक सामाजिक क्रांतीचे प्रतीक बनली आहे.
