Reshan Card e KYC: रेशन कार्ड ब्लॉक होण्यापासून वाचवा, पहा घरबसल्या e-KYC कशी करायची?

मुंबई / कृषी वार्ता न्यूज: भारत सरकारने राष्ट्रीय खाद्य सुरक्षा कायद्यांतर्गत (NFSA) रेशन कार्ड धारकांसाठी e-KYC (इलेक्ट्रॉनिक नो योर कस्टमर) अनिवार्य केली आहे. ही प्रक्रिया पूर्ण न केल्यास रेशन कार्ड धारकांना मुफ्त किंवा सवलतीच्या दरात धान्य मिळणे बंद होऊ शकते. सरकारने यासाठी 30 जून 2025 ही अंतिम मुदत निश्चित केली आहे. जर तुम्ही ही प्रक्रिया वेळेत पूर्ण केली नाही, तर तुमचे रेशन कार्ड रद्द होऊ शकते आणि सरकारी योजनांचा लाभ मिळणार नाही. या लेखात, आम्ही तुम्हाला e-KYC ची संपूर्ण माहिती आणि ती कशी पूर्ण करायची याबद्दल सविस्तर सांगणार आहोत.

Reshan Card e KYC का आवश्यक आहे?

e-KYC ही एक अशी प्रक्रिया आहे, ज्याद्वारे रेशन कार्ड धारकांची ओळख आधार कार्डाच्या माध्यमातून पडताळली जाते. यामध्ये लाभार्थ्याचे नाव, जन्मतारीख, लिंग, पत्ता यासारख्या महत्त्वाच्या माहितीची खातरजमा केली जाते. यामुळे खालील फायदे होतात:

• पारदर्शकता: रेशन वितरण प्रक्रियेत पारदर्शकता येते आणि फसवणूक रोखली जाते.
• बनावट कार्ड्सवर नियंत्रण: बनावट किंवा डुप्लिकेट रेशन कार्ड्सचा वापर थांबतो.
• पात्र लाभार्थ्यांना प्राधान्य: केवळ खऱ्या आणि गरजू व्यक्तींनाच धान्याचा लाभ मिळतो.
• फसवणुकीला आळा: काही लोक मृत व्यक्तींच्या नावाने किंवा परदेशात राहणाऱ्या व्यक्तींच्या नावाने धान्य उचलतात. e-KYC मुळे अशा गैरप्रकारांना आळा बसतो.

e-KYC साठी काय लागते?

e-KYC प्रक्रियेसाठी खालील गोष्टी आवश्यक आहेत:

• आधार कार्ड: रेशन कार्डावरील प्रत्येक सदस्याचे आधार कार्ड असणे गरजेचे आहे.
• लिंक केलेला मोबाइल नंबर: आधार कार्डाशी जोडलेला मोबाइल नंबर सक्रिय असावा, कारण यावर OTP पाठवला जातो.
• रेशन कार्ड: रेशन कार्ड क्रमांक आणि त्यावरील सर्व सदस्यांची माहिती.

तुमच्या भागात e-KYC ऑनलाइन उपलब्ध आहे का, हे तुम्ही स्थानिक रेशन दुकानदार, ग्रामसेवक, तलाठी किंवा ग्रामपंचायत कार्यालयातून जाणून घेऊ शकता.

Madhache Gaon: महाराष्ट्रातील या १० गावांना मिळणार “मधाचे गाव” विशेष दर्जा, शेतकऱ्यांना मिळणार ९०% अनुदान

घरबसल्या e-KYC कशी कराल?

जर तुमच्या राज्यात ऑनलाइन e-KYC ची सुविधा उपलब्ध असेल, तर तुम्ही खालील पायऱ्यांचे पालन करून घरबसल्या ही प्रक्रिया पूर्ण करू शकता:

1. मेरा रेशन 2.0 ॲप डाउनलोड करा: गूगल प्ले स्टोअरवरून ‘मेरा रेशन’ किंवा ‘मेरा e-KYC’ ॲप डाउनलोड करा.
2. लॉगिन करा: ॲप उघडल्यानंतर तुमचा आधार क्रमांक, कॅप्चा कोड आणि राज्य निवडा.
3. OTP पडताळणी: आधारशी लिंक केलेल्या मोबाइल नंबरवर येणारा OTP टाका आणि लॉगिन करा.
4. रेशन कार्ड तपशील: रेशन कार्ड क्रमांक टाकून ‘फेस e-KYC’ पर्याय निवडा.
5. फेस स्कॅन: ॲपच्या सूचनेनुसार सेल्फी कॅमेऱ्याद्वारे तुमचा चेहरा स्कॅन करा. यासाठी काही सेकंद डोळे मिचकावावे लागतील.
6. सबमिट करा: सर्व माहिती तपासून सबमिट करा. यानंतर तुमची e-KYC प्रक्रिया पूर्ण होईल.

ही प्रक्रिया पूर्णपणे मोफत आहे आणि कोणत्याही कागदपत्रांची गरज नाही. रेशन कार्डावरील प्रत्येक सदस्याची स्वतंत्रपणे e-KYC करावी लागेल, अन्यथा त्या व्यक्तीचे नाव रेशन कार्डातून काढले जाऊ शकते.

ऑफलाइन e-KYC कशी कराल?

जर ऑनलाइन सुविधा उपलब्ध नसेल, तर तुम्ही खालील ठिकाणी जाऊन e-KYC पूर्ण करू शकता:

• रेशन दुकान: जवळच्या जन वितरण प्रणाली (PDS) दुकानात जा. तिथे तुमचे आधार कार्ड आणि रेशन कार्ड दाखवावे लागेल.
• CSC केंद्र किंवा महा ई-सेवा केंद्र: येथे बायोमेट्रिक पडताळणी (बोटांचे ठसे किंवा डोळ्यांचा स्कॅन) करून e-KYC पूर्ण केली जाते.
• खाद्य विभाग कार्यालय: तुमच्या जिल्ह्यातील खाद्य व पुरवठा विभागाच्या कार्यालयातही ही सुविधा उपलब्ध आहे.

ऑफलाइन प्रक्रियेत रेशन दुकानदार किंवा अधिकृत कर्मचारी तुमची बायोमेट्रिक माहिती (फिंगरप्रिंट्स) e-POS मशीनद्वारे घेतात आणि ती आधार डेटाशी जुळवून पाहतात. ही प्रक्रिया काही मिनिटांत पूर्ण होते आणि तुमचे रेशन कार्ड अपडेट होते.

e-KYC न केल्यास काय होईल?

• तुमचे रेशन कार्ड रद्द होऊ शकते.
• मुफ्त किंवा सवलतीच्या दरातील धान्य मिळणे बंद होईल.
• पुन्हा लाभ घेण्यासाठी नव्याने अर्ज करावा लागेल, ज्यामुळे वेळ आणि मेहनत वाया जाईल.

सरकारचा हेतू काय?

केंद्र सरकार आणि खाद्य व सार्वजनिक वितरण विभागाने ही प्रक्रिया राष्ट्रीय खाद्य सुरक्षा कायद्यांतर्गत 2013 पासून सुरू केली आहे. यामागचा मुख्य उद्देश आहे:

• फसव्या रेशन कार्ड्सवर नियंत्रण ठेवणे.
• रेशन वितरणात पारदर्शकता आणणे.
• गरजू आणि पात्र व्यक्तींनाच लाभ मिळेल याची खात्री करणे.

थेट जनतेतून निवडून आलेल्या सरपंचा विरोधात अविश्वास ठराव मंजूर: येवती ग्रामपंचायतीत राजकीय वादळ!

काही महत्त्वाच्या टीप्स

• सर्व सदस्यांची e-KYC: रेशन कार्डावरील प्रत्येक सदस्याची स्वतंत्र e-KYC आवश्यक आहे. जर एखाद्या सदस्याची e-KYC पूर्ण नसेल, तर त्यांचे नाव रेशन कार्डातून काढले जाऊ शकते.
• लहान मुलांसाठी सूट: पाच वर्षांखालील मुलांना e-KYC मधून सूट देण्यात आली आहे, परंतु कुटुंबातील इतर सदस्यांची e-KYC अनिवार्य आहे.
• तांत्रिक अडचणी: जर तुमच्या आधार कार्डमधील नाव, पत्ता किंवा मोबाइल नंबर चुकीचा असेल, तर प्रथम आधार केंद्रावर जाऊन तो दुरुस्त करा.
• मोफत प्रक्रिया: e-KYC प्रक्रिया पूर्णपणे मोफत आहे. कोणीही यासाठी पैसे मागितल्यास तक्रार करा.

Reshan Card e KYC चे फायदे

• पारदर्शकता: रेशन वितरण प्रणाली अधिक कार्यक्षम आणि पारदर्शी बनते.
• फसवणूक थांबते: अपात्र व्यक्तींना लाभ मिळणे बंद होते.
• सुविधा: गरजू लोकांना योग्य दरात आणि वेळेवर धान्य मिळते.
• डिजिटल प्रक्रिया: ऑनलाइन सुविधेमुळे वेळ आणि मेहनत वाचते.

रेशन कार्ड धारकांसाठी e-KYC ही अत्यंत महत्त्वाची प्रक्रिया आहे. 30 जून 2025 ही अंतिम मुदत लक्षात ठेवा आणि लवकरात लवकर ही प्रक्रिया पूर्ण करा. तुम्ही ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन कोणत्याही पद्धतीने e-KYC करू शकता. यामुळे तुम्हाला सरकारी योजनांचा लाभ सतत मिळत राहील आणि तुमचे रेशन कार्ड सुरक्षित राहील. जर तुम्हाला काही शंका असतील, तर जवळच्या रेशन दुकानदार किंवा खाद्य विभाग कार्यालयाशी संपर्क साधा.