मुंबई / कृषी वार्ता न्यूज: शेतकरी बांधवांनो, आजच्या काळात शेती करताना अनेक आव्हानांना सामोरं जावं लागतं. अवकाळी पाऊस, पाण्याची कमतरता, हवामानातील बदल यांसारख्या नैसर्गिक संकटांबरोबरच एक मोठं संकट म्हणजे जंगली प्राणी आणि भटक्या जनावरांकडून होणारं पिकांचं नुकसान. रानडुक्कर, हरणं, नीलगाय, वानरं यांसारखी जनावरं शेतात घुसून उगवलेली पिकं खाऊन टाकतात किंवा मातीचा चिखल करून पिकांचं नुकसान करतात. यामुळे शेतकऱ्यांचं मेहनतीचं उत्पन्न धोक्यात येतं. अशा परिस्थितीत शेताचं संरक्षण करणं ही काळाची गरज बनली आहे. हीच बाब लक्षात घेऊन महाराष्ट्र शासनाने शेतकऱ्यांसाठी तार कुंपण अनुदान योजना (Tar Kumpan Anudan Yojana) सुरू केली आहे. या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना शेताभोवती काटेरी तारेचं कुंपण लावण्यासाठी तब्बल ९० टक्के अनुदान मिळतं, जे शेतकऱ्यांसाठी खूप मोठा दिलासा आहे.
योजनेचा उद्देश आणि फायदे
या योजनेचा मुख्य हेतू आहे शेतांना वन्य प्राण्यांपासून संरक्षण देणं आणि पिकांचं नुकसान टाळणं. शेताभोवती मजबूत तारेचं कुंपण लावल्याने शेतकरी आपली पिकं सुरक्षित ठेवू शकतात. यामुळे उत्पादनात वाढ होते आणि शेतकऱ्यांचं उत्पन्नही स्थिर राहतं. या योजनेअंतर्गत शासनाकडून शेतकऱ्यांना सुमारे दोन क्विंटल काटेरी तार, ३० लोखंडी खांब आणि इतर आवश्यक साहित्य कमी दरात उपलब्ध करून दिलं जातं. विशेष म्हणजे, याचा ९० टक्के खर्च सरकार उचलतं, तर शेतकऱ्याला फक्त १० टक्के रक्कम स्वतःच्या खिशातून द्यावी लागते. काही ठिकाणी खुल्या प्रवर्गातील शेतकऱ्यांना ७५ टक्के अनुदान मिळतं, ज्यामुळे त्यांना २५ टक्के खर्च करावा लागतो.
या योजनेचा लाभ घेतल्याने शेतकऱ्यांना अनेक फायदे मिळतात. कुंपणामुळे प्राणी शेतात शिरण्याचं प्रमाण कमी होतं, त्यामुळे पिकांचं नुकसान टाळलं जातं. यामुळे शेतकऱ्यांना सतत शेतावर लक्ष ठेवण्याची गरज भासत नाही. तसंच, पिकं चांगल्या अवस्थेत राहिल्याने बाजारात त्यांना चांगला भाव मिळतो. अनेक शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेऊन आपली शेती सुरक्षित केली आहे आणि त्यांच्या उत्पन्नातही लक्षणीय वाढ झाली आहे.
Tar Kumpan Anudan Yojana: पात्रता निकष
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना काही अटी पूर्ण कराव्या लागतात:
- शेतजमिनीवर कोणताही कायदेशीर वाद नसावा.
- जमीन अतिक्रमणमुक्त असावी.
- शेतात वन्य प्राण्यांचा नियमित वावर असावा, याची पुष्टन वन समिती किंवा ग्रामस्थिती विकास समितीकडून मिळावी.
- कुंपण लावल्याने वन्य प्राण्यांच्या नैसर्गिक भ्रमण मार्गात अडथळा निर्माण होणार नाही, याची खात्री करावी लागते.
- योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी स्वतःच्या नावावर जमीन असणं आवश्यक आहे.
अर्ज प्रक्रिया
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी आपल्या तालुक्यातील पंचायत समितीच्या कार्यालयात अर्ज करावा. अर्ज विहित नमुन्यात भरून ग्रामविकास अधिकारी किंवा संवर्ग विकास अधिकाऱ्याकडे सादर करावा लागतो. अर्जासोबत खालील कागदपत्रं जोडावी लागतात:
- सातबारा उतारा आणि गाव नमुना ८ अ
- आधार कार्ड आणि पॅन कार्ड
- जात प्रमाणपत्र (जर मागासवर्गीय शेतकरी असल्यास)
- इतर मालकांचं संमतीपत्र (जर जमीन संयुक्त असेल तर)
- ग्रामपंचायतीचा दाखला
- वन्य प्राण्यांच्या उपस्थितीचं वन अधिकाऱ्याचं प्रमाणपत्र
अर्ज सादर केल्यानंतर संबंधित अधिकाऱ्यांकडून त्याची पडताळणी केली जाते. यानंतर मंजुरी मिळाल्यावर अनुदानाची रक्कम शेतकऱ्याच्या बँक खात्यात जमा केली जाते. अर्ज प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर पावती घेणं महत्त्वाचं आहे, जेणेकरून पुढील प्रक्रियेत कोणतीही अडचण येणार नाही.
शेतकऱ्यांसाठी सल्ला
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांनी वेळीच अर्ज करावा. अर्ज प्रक्रिया सुलभ करण्यासाठी कृषी विभागाकडून वेळोवेळी शिबिरांचं आयोजन केलं जातं. शेतकऱ्यांनी स्थानिक कृषी अधिकाऱ्यांशी संपर्क साधून योजनेबाबत सविस्तर माहिती घ्यावी. तसंच, अर्जासोबत सर्व कागदपत्रं नीट जाळताळून सादर करावीत, जेणेकरून अर्ज मंजूर होण्यास विलंब होणार नाही. काही ठिकाणी अनुदान मिळण्यास उशीर होतो, त्यामुळे शेतकऱ्यांनी नियमित पाठपुरावा करावा. याशिवाय, कुंपणासाठी वापरलं जाणारं साहित्य दर्जेदार आहे याची खात्री करावी.
Mahadbt Farmer Scheme: शेतकऱ्यांसाठी योजनांचा खजिना, एका क्लिकवर मिळवा संपूर्ण माहिती
शेतकऱ्यांचं संरक्षण, सरकारची जबाबदारी
महाराष्ट्र शासनाची ही तार कुंपण योजना (Tar Kumpan Anudan Yojana) शेतकऱ्यांसाठी एक वरदान आहे. शेतीचं संरक्षण करून शेतकऱ्यांचं मेहनतीचं उत्पन्न वाचवण्याचा शासनाचा हा प्रयत्न आहे. या योजनेच्या माध्यमातून शेतकरी आपली शेती सुरक्षित करू शकतात आणि आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनू शकतात. ज्या शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ घ्यायचा आहे, त्यांनी लवकरात लवकर आपला अर्ज सादर करावा आणि या संधीचा पुरेपूर फायदा घ्यावा. शेतकऱ्यांचं हित जोपासणारी ही योजना खऽर्या अर्थाने शेतीला नवसंजीवनी देणारी आहे.
